၀ယ္သတိ၊ စားသတိ

ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ အရမ္းျမင့္မားေနတဲ့ လက္ရိွအေျခအေနမ်ိဳးမွာ ပစၥည္းတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ေစ်းေပါးေပါးနဲ႔ ရတယ္ဆိုၿပီး မ၀ယ္မိေစနဲ႔။ ေသေသခ်ာခ်ာ စံုစမ္း စစ္ေဆးၿပီးမွ ၀ယ္သင့္တယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕အရာေတြဟာ လူေတြရဲ့ ပိုက္ဆံကိုပဲ ညႇာယူေပမယ့္ တစ္ခ်ိဳ႕အရာေတြဟာ လူေတြရဲ့ က်န္းမာေရးကိုပါ ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ စားေသာက္ကုန္ ေတြမွာေတြ႕ျမင္ေနရပါတယ္။ အခုဆိုး႐ြားေနတာကေတာ့ Expire ျဖစ္သြားတဲ့ ေဆး၀ါးနဲ႔စားသံုးကုန္ ပစၥည္းေတြကို တစ္ဖက္လွည့္နဲ႔ စားသံုးသူျပည္သူေတြဆီ ေရာက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေနၾကတာပါပဲ။ လံုး၀မျဖစ္သင့္တဲ့ ကိစၥမ်ိဳးေတြပါ။ ကိုယ့္ရဲ့ကိုယ္က်ိဳးစီပြားကိုသာၾကည့္ၿပီး လူေတြ ဒုကၡေရာက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေနၾကတာပဲ။ ဒီကိစၥဟာ လူသားအားလံုးနဲ႔ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ကုမရတဲ့ေရာဂါမ်ိဳးကို လည္းျဖစ္ပြားသြားေစႏိုင္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြ သတိျပဳဆင္ျခင္သင့္တယ္။ သက္ဆိုင္ရာ ကေနၿပီးေတာ့လည္း ျပင္းထန္စြာစစ္ေဆး တားျမစ္ဖို႔လိုအပ္တယ္။ အဲ့ဒီ စားသံုးကုန္ပစၥည္းေတြေၾကာင့္ လူေတြဟာ အဆိပ္သင့္ရပါတယ္၊ ၀မ္းေရာဂါေတြျဖစ္ေပၚေစပါတယ္၊ ေနာက္ဆံုး အဆိုး၀ါးဆံုးေရာဂါ ကင္ဆာေတြျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ Supermarket ေတြမွာ Expire ျဖစ္ေနတဲ့ စားသံုးကုန္ ပစၥည္းေတြကို ျပန္လည္ၿပီး တံဆိပ္႐ိုက္ေရာင္းခ်ေနတယ္လို႔လည္း ဟိုတေလာက သတင္းတစ္ခုမွာ ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ကိုယ္ေတြ႕ကေတာ့ဒီလိုပါ .. ကၽြန္ေတာ္ရဲ့ ၈ႏွစ္အရြယ္ တူေလးတစ္ေယာက္ဟာ ေက်ာင္းကေနအျပန္ အျပင္မုန္႔ဆိုင္ေတြက ေစ်းေပါတဲ့ လမုန္ေတြကို ၀ယ္လာတာပါပဲ။ အိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ကိုလာၿပီးေကၽြးတယ္ .. ကၽြန္ေတာ္က “မင္းဘယ္က ပိုက္ဆံေတြ အမ်ားႀကီးရလို႔ ၀ယ္လာတာလဲ”လို႔ေမးေတာ့ “ေက်ာင္းမွာေရာင္းတာေလ ဦးရဲ့ တစ္ခုကို ၅၀ တဲ့ ၁၀၀ ဖိုးကို ၃ ခုေပးတယ္ ...” ၏သား အိမ္မွာစားမလို႔ ၀ယ္လာတာ”တဲ့ ... လမုန္႔တစ္ခုဟာ အျပင္မွာ ၂၀၀ ေလာက္ေပး၀ယ္ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က ဟုတ္လွခ်ည္လားဆိုၿပီးေတာ့ သူ႔ဆီက တစ္ခုယူတယ္။ မုန္႔က ေသေသခ်ာခ်ာကို ဆီစိမ္စကၠဴနဲ႔ ထုတ္ထားတာ။ ကၽြန္ေတာ္စကၠဴေတြကို ဖယ္လိုက္ေတာ့လည္း မုန္႔က အေကာင္းႀကီးလိုပဲ .. ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး ဒီေလာက္ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ေရာင္းေပးႏိုင္ပါလိမ့္လို႔လည္း ေတြးမိတယ္။ မုန္႔ကိုႏွစ္ပိုင္းခ်ိဳးၿပီး အတြင္းကို ၾကည့္လိုက္ေတာ့မွ .. အားလားလား .. မိႈေတြ တစ္ျပင္လံုးကို မိႈေတြတက္ေနတာ။ ခ်က္ျခင္းပဲ ကၽြန္ေတာ့္တူေလးကို ေက်ာင္းမွာစားမိေသးလားလို႔ေမးေတာ့ ေက်ာင္းမွာလည္း တစ္ခုမွမစားမိေသးဘူးလို႔ေျပာ တာပဲ ..... ေသေတာ့မေသခ်ာဘူး ...။ ေနာက္တစ္ခုက တစ္ေန႔ကတင္ ကၽြန္ေတာ္ေခါင္းကိုက္လို႔ paracetamol တစ္ကဒ္သြား၀ယ္လိုက္တာ ... ေသာက္ခါနီးမွ သတိရလို႔ၾကည့္လိုက္တာ Expire ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲ့ဒါပါပဲ ..... Expire ျဖစ္တဲ့ ပစၥည္းေတြကို တဖက္လွည့္နဲ႔ မသိနားမလည္တဲ့ သူေတြလက္ထဲေရာက္ေအာင္လုပ္တာ။ ဒါဟာ လုပ္ငန္းရွင္ရဲ့အျပစ္လည္း မကင္းဘူးေလ။ သူတို႔က အဲ့ဒီပစၥည္းေတြကို ဖ်က္ဆီးပစ္ရမွာ။ တစ္ခ်ိဳ႕ စားေသာက္ကုန္ပစၥည္းေတြဆိုရင္ .. Expire လြန္ရင္ ျပန္လဲေပးတာမ်ိဳးေတြရိွတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ စဥ္းစားလို႔မရတာက .. တစ္လ တစ္လ မ်ားျပားလွတဲ့ အဲ့ဒီ Expire ျဖစ္သြားတဲ့ စားသံုးကုန္ေတြကို ဘာလုပ္ပစ္လိုက္သလဲ ... ဘယ္ေတြေရာက္ကုန္သလဲ .... ဒါဟာ ေတြးစရာပါပဲ။ တစ္ခ်ိဳ႕ေပါင္မုန္႔႐ံုေတြဆိုရင္ မိႈတက္ေနတဲ့ .. Expire ျဖစ္သြားတဲ့ မုန္႔ေတြကို ျပန္လည္မီးကင္အပူေပးၿပီးေတာ့ တစ္မ်ိဳးတစ္မည္အျဖစ္ ျပန္လည္ေရာင္းခ်ေနၾကတယ္။ ဒါကိုမသိတဲ့သူေတြက ေစ်းေပါတယ္ .. စားေကာင္းတယ္ ဆိုၿပီး ၀ယ္ယူစားေသာက္ေနၾကတာ။ တစ္ခ်ိဳ႕႐ံုေတြၾကေတာ့လည္း Expire ျဖစ္သြားတဲ့ စားသံုးကုန္ေတြကို ၀န္ထမ္းေတြကိုျပန္ေ၀ငွတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ၾကေတာ့လည္း ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ညိႇၿပီး ဆင္ေျခဖံုးေတြမွာ ေစ်းေလ်ာ့ ေရာင္းခိုင္းတယ္။ ဒါေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္စိတ္ထင္လို႔ေျပာေနတာမဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ကယ္ျဖစ္ေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္နဲ႔ဆက္ႏြယ္မႈရိွတဲ့ကေလးေတြ၊ နားမလည္တဲ့သူေတြရိွရင္ ေသခ်ာရွင္းျပၿပီး စားေသာက္ကုန္နဲ႔ ေဆး၀ါးေတြကို ေစ်းေပါတိုင္း ၀ယ္မစား/သံုးၾကဖို႔ အသိေပးၾကပါ။ ကိုယ္က်ိဳးကိုသာ ၾကည့္တဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြ ရဲ့သားေကာင္ မျဖစ္သြားပါေစနဲ႔လို႔ အားလံုးကို “၀ယ္သတိ၊ စားသတိ”လို႔ သတိေပးလိုက္ၾကပါဦး ......